Preventie en bewustwording

Een goed gehoor is belangrijk in je dagelijks leven, bijvoorbeeld om veilig deel te nemen aan het verkeer, te genieten van muziek en je omgeving. Gehoorverlies is meestal onomkeerbaar en kan negatieve gevolgen hebben op prestaties op werk en school, op (psychisch) welzijn, kansen op de arbeidsmarkt, inkomen en sociale participatie. Het heeft daarmee grote impact op het persoonlijk en maatschappelijk functioneren. Gehoorverlies is ook een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van dementie. Voorkomen en/of tijdige behandeling van gehoorverlies op middelbare leeftijd kan mogelijk 8 procent van nieuwe dementiegevallen voorkomen of uitstellen.

Eén op de acht Nederlanders boven de 40 jaar heeft gehoorverlies en één op de zeven kinderen tussen 9 en 15 jaar heeft beginnende gehoorschade. Gehoorschade is onomkeerbaar en kan veel impact hebben op je leven.

De gevolgschade van lawaai wordt nog sterk onderschat. Met partijen in de hele hoorzorgketen willen we informatie en voorlichting geven en waar noodzakelijk gehoorbeschermende maatregelen. Bewustwording is essentieel; vroegdiagnostiek en testen dienen daarbij breder toegankelijk te worden. En mocht er alsnog sprake zijn van gehoorverlies; het is beter daar vroegtijdig iets aan te doen dan dit uit te stellen.

Samen met de patiëntenorganisaties Hoormij, VeiligheidNL, GAIN, zorgverzekeraars en anderen werken we gestructureerd aan het ‘Actieplan onbehandeld gehoorverlies’.

Hoe ontstaat gehoorschade

Gehoorschade ontstaat doordat de trilharen in het binnenoor beschadigd raken. Dit kan het gevolg zijn van het ouder worden, oftewel natuurlijke slijtage. Maar trilharen beschadigen ook door te veel of te lang blootstelling aan harde geluiden. Dat kan in een keer gebeuren als het geluid erg hard is, maar gebeurt ook als je te vaak of langdurig aan hard geluid wordt blootgesteld.

Als de trilharen beschadigd zijn geven ze geen informatie meer door, waardoor je slechter hoort, of ze geven de verkeerde informatie door, zoals een piep of ruis. De bekende piep in je oren na het uitgaan is een eerste teken van gehoorschade en kan overgaan in een blijvende piep of ruis, dat heet tinnitus.

Ook kun je overgevoelig worden voor bepaalde geluiden, dat heet hyperacusis. Andere vormen van gehoorschade zijn distortie, dan hoor je geluiden vervormd, en diplacusis, dan hoor je met beide oren geluiden verschillend. Als trilhaartjes beschadigd raken, blijven ze dat ook. Gehoorschade is onomkeerbaar.

Bescherm je oren

Geluiden vanaf 80 decibel kunnen schadelijk zijn, denk bijvoorbeeld aan een drukke weg met auto’s of drukke kroeg. Geluiden van 120 decibel, zoals zwaar onweer of het afvuren van een geweer, kunnen je gehoor direct beschadigen.

Hoe schadelijk geluiden tussen 80 en 120 decibel zijn, hangt af van hoe vaak en hoe lang je ernaar luistert. Een voorbeeld: geluid van 80 decibel kun je 8 uur per dag (of 40 uur per week) ‘veilig’ horen. Elke 3 decibel erbij is een verdubbeling van het geluid, waardoor 83 decibel nog maar 4 uur per dag (of 20 uur per week) veilig is. En 86 decibel nog maar 2 uur per dag (of 10 uur per week). Geluid van 103 decibel kan je gehoor in minder dan 5 minuten beschadigen.

Kortom: Te hard geluid en dat ook nog eens te lang, kan voor gehoorbeschadiging zorgen.

Op het werk: De werkgever zal op basis van de arbowet voorzien in maatregelen afhankelijk van het geluidsniveau dat op de werkplek wordt bereikt. Bij 80dB of meer wordt gehoorbescherming aangeboden en is er een recht op een jaarlijkse audiomtrie. Voor jou als werknemer het advies hier ook daadwerkelijk gebruik van te maken. Immers een hard of hinderlijk geluid zorgt voor vermoeidheid en concentratieproblemen. Mocht er daarbij ook nog sprake zijn van gehoorverlies, verergeren deze problemen. Meerdere onderzoeken tonen aan dat vermoeidheid en daaruitvolgend ziekteverzuim substantieel hoger ligt bij mensen met gehoorverlies. Voorkomen is dan ook beter dan genezen, maak dus gebruik van de voorzieningen die je werkgever aanbiedt. En mocht je werkgever daarin tekortschieten, kun je altijd terecht bij de preventiemedewerker en de bedrijfsarts.

Ook in de privesfeer doe je er goed aan zuinig met je gehoor om te springen. Denk daarbij aan evenementen, concerten, bezoek aan een fitnesscentrum, maar ook een motorritje. Er zijn diverse soorten gehoorbescherming, die je veelal in staat stellen bepaalde geluiden te filteren. Zo kun je bijvoorbeeld bij een concertbezoek mét gebruik van de goede gehoorbescherming ook nog beter met je vrienden blijven communiceren, dan dat je geen gehoorbescherming gebruikt en over de speakers heen moet schreeuwen.

>>> Tips om veilig te luisteren bij een concert

Meer weten kijk op:

Advies Gezondheidsraad

Gehoorschade door versterkte muziek, frequente of langdurige blootstelling aan hard geluid, bijvoorbeeld door het bezoeken van concerten of door het gebruik van persoonlijke muziekspelers, kan leiden tot gehoorschade. Gehoorschade is onomkeerbaar en onbehandelbaar en heeft een grote impact op de kwaliteit van het leven van mensen.

In het Convenant preventie gehoorschade versterkte muziek heeft de overheid maatregelen opgenomen om gehoorschade door blootstelling in de privésfeer te voorkomen. Het huidige (derde) convenant loopt af in 2023. De staatssecretaris van VWS heeft de Gezondheidsraad om advies gevraagd over vervolgbeleid. Uit de wetenschap over het ontstaan en de preventie van gehoorschade blijkt volgens de Gezondheidsraad dat elke maatregel die bijdraagt aan het verlagen van de cumulatieve blootstelling aan harde versterkte muziek leidt tot een lager risico op gehoorschade.

Daarom adviseert de raad om het maximale geluidsniveau te verlagen van 103 dB(A) naar 100 dB(A) en zo aan te sluiten bij omringende landen en bij het advies van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), waarin ook rekening is gehouden met het belang van muziekbeleving. Het stimuleren van het gebruik van gehoorbescherming verdient ook prioriteit volgens de Gezondheidsraad. Gebruik van gehoorbescherming wordt door de WHO aangeraden bij 100 dB(A), vooral bij frequente blootstelling. Verder adviseert de raad om ook de andere maatregelen uit het convenant, zoals het monitoren van geluidsniveaus en het geven van voorlichting, voort te zetten.

>> Persbericht 30-11-2022

>> Advies Gezondheidsraad 30-11-2022

>> Website Gezondheidsraad

Test regelmatig je gehoor

“Je weet niet wat je niet hoort.” Een veel gehoorde uitspraak van mensen met beginnend gehoorverlies. Doorgaans duurt het 5-7 jaar voordat mensen de stap naar een audicien zetten. De televisie wordt harder gezet, vaker wordt gevraagd “ wat zeg je”, totdat je denkt… ik vraag het maar niet meer, Daardoor mis belangrijke informatie op je werkoverleg, of je gaat verjaardagsfeestjes mijden. Zowel het voorkomen van gehoorverlies als tijdige behandeling ervan, kunnen al deze negatieve effecten verminderen. Er zijn gevalideerde en gratis hoortesten voor verschillende leeftijdsgroepen, zoals de KinderhoortestOorcheck en de Nationale Hoortest. Mocht uit deze online test blijken dat het gehoor niet goed is, dan is het belangrijk actie te ondernemen en het gehoor verder te laten onderzoeken. Dit kan bij een audicien.

Ben er op tijd bij; 95% van de mensen die de stap wel hebben gezet stellen dat hun kwaliteit van leven enorm is toegenomen en tweederde stelt, dat zij die stap veel eerder hadden moeten zetten.

Video

De 5 stappen om tot een goed hoortoestel te komen, zijn ook gevisualiseerd in onderstaande animatie.</p>